„Dom književnosti“ u Tuzli djeluje u okviru JU Centar za kulturu Tuzla. Otvoren je 2010. godine u povodu stote godišnjice rođenja bosanskohercegovačkog književnika Meše Selimovića, kao svojevrstan znak zahvalnosti prema njegovom liku i djelu, ali i kao neka vrsta duga Bosne i Hercegovine i rodnog mu grada Tuzle, koje su imenom i djelom Meše Selimovića stekle neprocjenjivo književno i kulturno naslijeđe. Nesebičnu finansijsku i stručnu pomoć u realizaciji ove ideje tadašnje Općine, a danas Grada Tuzle, pružili su Ministarstvo kulture i sporta Federacije BiH, te Muzej književnosti i pozorišne umjetnosti BiH. U Domu je izložena stalna postavka posvećena Selimoviću i njegovom djelu, kao i Dervišu Sušiću koji je svojim životnim radom i djelom u najvećem obimu vezan za Tuzlu. Ovaj svojevrsni muzej književnosti također je namijenjen je za promocije knjiga i njihovih autora, izložbe slika i druge kulturne sadržaje.
BIOGRAFIJA
Mehmed Meša Selimović rođen je 26.aprila 1910.godine u Tuzli gdje je završio osnovnu i srednju školu. 1930.godine upisao je srpsko-hrvatski jezik i književnost na Filozofskom fakultetu u Beogradu, a diplomirao je 1934.godine. Na fakultetu je dobio nadimak Meša, koji je nakon nekog vremena počeo i da potpisuje. U slobodno vrijeme, kao hobi, volio je da igra fudbal, svira harmoniku i gitaru. Godine 1936, vratio se u Tuzlu kako bi radio u gimnaziji koja danas nosi njegovo ime. Proveo je prve dvije godine Drugog svjetskog rata u Tuzli, sve do hapšenja zbog sudjelovanja u partizanskom antifašističkom pokretu otpora. U maju 1943.godine prešao je na oslobođenu teritoriju i postao član Komunističke partije Jugoslavije i politički komesar Tuzlanskog partizanskog odreda. Tokom rata Selimovićev brat, također komunist, ubijen je zbog navodne krađe, bez suđenja. Selimovićevo pismo u znak odbrane nije bilo od koristi. Taj dio njegovog života i tragedija u porodici, utjecala je na Mešin kasniji konteplativni uvod u Derviš i smrt, gdje glavni protagonist Ahmed Nurudin ne uspjeva spasiti svog zarobljenog brata.
Nakon rata kratko je boravio u Beogradu. Tada je bio oženjen Desankom Đorđić, profesoricom fiskulture u Gimnaziji u Tuzli, sa kojom je imao kćerku Slobodanku. Međutim, ubrzo napušta svoju suprugu zbog žene u koju je bio zaljubljen. Ta žena se zvala Daroslava Božić i bila je supruga zarobljenika isključenog iz Partije i kćerka divizijskog generala vojske Kraljevine Jugoslavije. Sa Daroslavom je imao dvije kćerke Jasenku i Mašu. Kćerke žive u Beogradu, a Daroslava je umrla 1999.godine. 1947. preselio se u Sarajevo, gdje je bio profesor Više pedagoške škole i docent Filozofskog fakulteta, umjetnički direktor „Bosna-filma“, šef dramske sekcije Narodnog pozorišta i glavni urednik izdavačke kuće „Svjetlost“. Biran je za predsjednika Udruženja književnika BiH, bio je počasni doktor Sarajevskog univerziteta (1971), redovni član ANUBiH i SANU. Dobitnik je brojnih nagrada, od kojih su najznačajnije NIN-ova nagrada (1967), Goranova nagrada (1967), Njegoševa nagrada (1967), potom Dvadesetsedmojulska nagrada SRBiH, nagrada AVNOJ-a, itd.
1971.godine Selimović se preselio u Beograd gdje je živio do svoje smrti 1982.godine.
KNJIŽEVNO STVARALAŠTVO
Meša Selimović je počeo pisati prilično kasno u životu. Njegova prva priča „Pjesma u oluji“, objavljena je 1948. godine, kada je on ima trideset šest godina, a prva zbirka pripovjetki „Prva četa“, objavljena je 1950. Jedanaest godina poslije, 1961. objavljene su „Tišine“, „Tuđa zemlja“ 1962, a „Magla i mjesečina“ 1965. Nijedna od njih nije dobila široko priznanje. Međutim, njegov roman Derviš i smrt, objavljen 1966.godine, kritika je pozdravila sa oduševljenjem kao izuzetno djelo. Zaplet romana odvija se u 18. vijeku u Sarajevu, pod osmanskom vladavinom i odražava Selimovićeva vlastita iskustva sa bratom. Sama priča govori o ispraznosti otpora jednog čovjeka protiv represivnog sistema i promjeni koja se odvija u tom čovjeku nakon što i sam postane dio tog sistema. Roman je posvetio supruzi Darki, iz zahvalnosti prema njoj, jer je ona bila ta koja mu je davala podršku za sve što je radio u životu. Preveden je na mnoge jezike uključujući engleski, ruski, njemački, francuski, talijanski, turski i arapski. Svako poglavlje romana otvara se navodima iz Kur’ana. Sljedeći roman Tvrđava iz 1970.godine, također je roman izuzetne vrijednosti. Smješten je još dalje u prošlost, malo je optimističniji i ispunjen vjerom u ljubav. Tvrđava i Derviš i smrt su jedini Selimovićevi romani koji su prevedeni na engleski jezik. Naredni roman „Ostrva“(1974), priča je o starijem paru koji se suočava sa starenjem i eventualnom smrću na dalmatinskom ostrvu. Nakon romana Ostrvo slijede djela „Pisci, mišljenja i razgovori“ i Djevojka crvene kose“(1976). Posthumno je objavljen „Krug“ (1983).
BIOGRAFIJA
U kratkoj ali britkoj autobiografiji Derviša Sušića stoji: “Rođen sam u Vlasenici trećega juna 1925. godine. Otac mi bijaše islamski sveštenik koji je svaku umnu knjigu smatrao svetinjom koju valja čuvati u kući i po nekoliko puta čitati, pa kad se shvati, opet je lijepo smjestiti da je pri ruci, ako se nauk iz nje smetne s uma, a zatreba. Majka – domaćica, znala je pričati ljepše neko što ja danas umijem pisati. Njene priče nisu bile tanana tkanja bajki, nego uzbudljivi vezovi činjeničkih rijeka što ih je zapamtila od starijih, a ovi od svojih prethodnika.“
Osnovnu školu završio je u rodnom mjestu, nakon čega upisuje gimnaziju u Tuzli, a potom Učiteljsku školu u Sarajevu. S grupom svojih učenika 1942. godine pristupa partizanima, Prvoj proleterskoj brigadi, što će znatno utjecati na njegov književni rad. Njegovo prvo književno djelo S proleterima objavljeno je 1950. godine. Pisano je u formi dnevnika u kojem Sušić ispisuje dramatiku partizanskih borbi. Nakon rata radio je kao učitelj u Srebrenici i Tuzli, a kasnije kao novinar Oslobođenja. Radio je i kao društveno-politički radnik u Sarajevu i kao upravnik Narodne biblioteke u Tuzli, koja danas i nosi njegovo ime. Bio je redovni član Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. Dobitnik je svih najznačajnijih nagrada dodjeljivanih nakon Drugog svjetskog rata: Šestoaprilske i Dvadesetsedmojulske nagrade, Nagrade ZAVNOBiH-a i AVNOJ-a. Umro je u Sarajevu 1990. godine.
Pogledajte Virtualnu šetnju u punoj rezoluciji
VIRTUALNA ŠETNJA